A función notarial e o matrimonio. As implicacións da Lei de Xurisdición Voluntaria, a Lei do Rexistro Civil e os novos Regulamentos Europeos

O pasado 18 de abril celebrouse un novo seminario organizado polo grupo De Conflictu Legum coa colaboración, en grao sumo enriquecedora, de varios notarios pertencentes ao Ilustre Colexio Notarial de Galicia. Esta vez o tema para tratar foi a institución matrimonial, poñendo o foco naqueles aspectos da institución que son de competencia notarial.

A Decana do Colexio Notarial de Galicia, Isabel Louro García, foi a encargada de establecer as premisas sobre as que se asenta a competencia notarial en temas matrimoniais, e que desde a promulgación da A Lei 15/2015, do 2 de xullo, de Xurisdición Voluntaria ( LJV), viuse ampliada: xa non só serán competentes en temas clásicos como capitulacións matrimoniais e separacións, senón que tamén se lles permitirá a celebración do matrimonio civil. Con todo, esta última competencia cobrará virtualidade, segundo a Disposición Final Vixésima Primeira da LJV, cando finalmente entre en vigor a Lei do Rexistro Civil 2/2011, que está prevista para o 30 de xuño do presente ano, pero con amplas posibilidades de que se volva a prorrogar.

María Paz García Rubio, Catedrática de Dereito civil, chamou a atención sobre a importancia, en casos de persoas coa capacidade xudicialmente modificada, de xulgar a capacidade para prestar consentimento matrimonial no momento de realizar o acto, e non con anterioridade (por exemplo na sentenza declarando a modificación de capacidade) como non poucas veces sucede. Iso está en consonancia cos postulados da Convención sobre os dereitos das persoas con discapacidade, do 13 de decembro de 2006, na que prima o respecto da vontade da persoa con discapacidade.

Santiago Álvarez González, Catedrático de Dereito internacional privado, puxo sobre a mesa temas de competencia xudicial e lei aplicable a matrimonios con algún elemento internacional, cuxas normas, contidas nos Regulamentos 2201/2003 e 1259/2010 resultan bastante flexibles.

Moitos dos alí presentes, como os notarios Francisco Manuel Mariño Pardo, Jorge dá Cunha Rivas ou José María Graíño Ordóñez, ilustráronnos sobre as decisións que vai tomando a Dirección Xeral de Rexistros e do Notariado en temas como o réxime transitorio de entrada en vigor da mencionada competencia notarial na celebración do matrimonio, ou os problemas que poida que lles xurdan unha vez entre en vigor, especialmente en relación co consentimento matrimonial, ou a forma de proceder cando aprecien violencia, pois os medios dos que dispoñerán serán moito menores que os dun xulgado.

Antonia Nieto Alonso, Profesora Titular de Dereito civil, chamou a atención sobre os problemas suscitados pola Disposición Adicional Terceira da Lei de Dereito Civil de Galicia, en especial no relativo ao réxime económico matrimonial das parellas de feito, onde hai discrepancias mesmo entre os rexistradores, como expuxo Marta Blanco Iglesias, Rexistradora da Propiedade de Monforte de Lemos, onde para algúns non está tan claro que o réxime no que deban inscribir os bens da parella sexa o de lucrativos cando non existe un pacto que rexa as súas relacións económicas.

Finalmente, suscitou especial debate entre os presentes a cuestión do consentimento que deberán prestar aqueles maiores de idade ou menores emancipados nos divorcios tramitados #ante notario respecto das medidas que lles afecten por convivir no domicilio familiar ou depender economicamente dos seus proxenitores.