"As persoas con discapacidade: retos, cuestións e solucións para o seus problemas xurídicos"

Na tarde do mércores 8 de febreiro, o Grupo de Investigación da Universidade de Santiago de Compostela De Conflictu Legum organizou unha das súas conferencias-seminarios na sala de xuntas da Facultade de Dereito. Ademais dos profesores membros do citado Grupo de Investigación, contamos coa inestimable colaboración de Isabel Louro, decana do Colexio Notarial de Galicia, que estivo acompañada dun grupo de notarios que exercen a súa profesión na nosa comunidade autónoma; Antonio Roma, fiscal da Coruña; e Delmiro Prieto, presidente de Down Galicia, que tamén asistiu acompañado de diversos representantes de asociacións de persoas con síndrome de Down.

María Paz García Rubio, profesora de Dereito Civil e promotora do seminario, comezou sinalando a importancia da Convención sobre os dereitos das persoas con discapacidade, aprobada o 13 de decembro de 2006 polas Nacións Unidas e ratificada por España en abril de 2008 , entrando en vigor en maio dese mesmo ano. Este instrumento que nos compromete e nos vincula a nivel constitucional debería supor un cambio no foco das políticas de discapacidade, superando a perspectiva de asistencia e avanzando cara a unha base nos dereitos humanos. Preceptua no seu art. 12 que todos os Estados asinantes deben recoñecer que todas as persoas con discapacidade teñen capacidade legal en condicións de igualdade coas demais en todos os aspectos da vida. Isto significa que debe respectarse en primeiro lugar a vontade da persoa con discapacidade e que, se precisa axuda para tomar determinadas decisións, recibirá o apoio adecuado. A Convención non distingue entre a capacidade legal e a capacidade de obrar, polo que a perspectiva do que se entende por capacidade cambia: as persoas con discapacidade son plenamente capaces. Polo tanto, non se tratará de determinar o grao de discapacidade, senón o grao de apoio que a persoa necesita en cada momento.

Tras estas premisas, xurdiu un diálogo entre todos os asistentes ao seminario no que se trataron temas que van desde a sucesión ata a educación. Chamou a atención sobre a figura do pacto de mellora, unha cifra cunha fiscalidade moi favorable, pero sorprendentemente (e inxustificadamente) non se pode facer con persoas con discapacidade; o dereito a unha educación inclusiva, que garanta a normal integración das persoas con discapacidade en todos os centros educativos; sobre a lei 39/2016, do 14 de decembro, que, aínda que se coñece como a "Lei de dependencia", tamén trata da autonomía necesaria que poden ter en maior ou menor medida as persoas con discapacidade; sobre a crítica que merece a recente inadmisibilidade polo TC do recurso de amparo que pedia que se respectase o dereito ao voto dunha muller nova con Down, e sobre outras cuestións que fixeron o seminario de máis de tres horas de duración. Quedaron pendentes moitas preguntas, pero tamén algunhas cuestións, polo que esperamos que reunións coma estas, nas que a Universidade e a sociedade intercambian opinións e experiencias sobre un tema de tanta importancia social, se repitan a miúdo, pois resultan do máis enriquecedor para ambas as partes.